Türkiye’de her 30 balıkçıdan en az biri kadın balıkçı. Ancak kadın balıkçılar, balıkçılığın erkek mesleği olarak algılanması yani; sektördeki yerleşik toplumsal cinsiyet rolleri nedeniyle yapısal sorunlar yaşıyor.
Ülkemizde, aile balıkçılığının temelini kadın balıkçılar oluşturuyor. Resmi kayıtlara göre Türkiye’de, aile balıkçılığında çalışan 400 civarı kadın balıkçı var görünüyor. Ancak yapılan saha çalışmaları sayılarının 1000’leri bulduğu gösteriyor (Göncüoğlu ve Ünal, 2011).
Kadın balıkçılar, tekne sahibi olmadığı için resmi kayıtlarda görünmüyor, ayrıca, balıkçılık kooperatiflerine katılamıyor ve ortak olamıyor. Dolayısıyla, kadın balıkçıların denizdeki emekleri fark edilmiyor, kayıt altına alınamıyor, kadın balıkçılar örgütlenemiyor ya da kooperatifte temsil edilmiyor, karar mekanizmalarında yer alamıyor.
Sonuç olarak, kadın balıkçıların balıkçılık sektörü politikalarına varlıkları ve kararları yansımıyor.
Ülkemizde ve dünyada denizel biyoçeşitlilik insan baskısı altında; yasa dışı ve aşırı avcılık, iklim değişikliğinin denizler üzerindeki etkisi, balıkçılık ve koruma politikalarındaki yetersizlikler nedeniyle küçük ölçekli aile balıkçılığı (veya kıyı balıkçılığı) yapanların sayısı ne yazık ki giderek azalıyor (Sur-koop, 2018).
Kadın balıkçılar, küçük ölçekli aile balıkçılığının temelini oluşturuyor. Küçük ölçekli aile balıkçılığının teminatı; denizlerin sağlığı ve verimi. Aynı şekilde denizlerin sürdürülebilirliği, küçük ölçekli balıkçılık sisteminin sürdürülebilirliğine ve güçlenmesine bağlı.
Sonuç olarak; kadın balıkçıların bu işte kalmasını sağlayacak koşulların sağlanması, hem tanınmaları ve güçlenmeleri, hem de kıyıların korunması, bol balık, sağlıklı denizler anlamına geliyor.
Kısacası; toplumsal cinsiyet eşitliği yaklaşımı, denizlerin ve balıkçılık sektörünün sorunlarını çözmede önemli rol onamaktadır.
İnsan hakları, her insanın hak ve haysiyet bakımından eşit olduğu anlayışına dayanır. Kadınlar ve erkekler arasındaki eşitlik, bunun ayrılmaz bir parçasıdır. Kadınların ve erkeklerin eşit fırsatlarının teşvik edilmesi de kuruluşların operasyonel verimliliğini artırmaktadır.
Toplumsal cinsiyet bakış açısının, kurumsal yapıların, programların, projelerin ve politika süreçlerinin her parçasına entegrasyonuna “Toplumsal Cinsiyet Kaynaştırması” denir. Bu, her kuruluş ve işletmenin, Kurumsal Sosyal Sorumluluk stratejisi ve politikasının temel bir parçası olmalıdır.
Toplumsal cinsiyet politikalarının uygulanması, artan üretkenlik ve problem çözme konusunda dengeli bir yaklaşım anlamına gelebilir. Ayrıca, hem erkeklere hem de kadınlara yönelik bildirilen ihlalleri takiben suistimalleri vurgulamak için delil toplama aracı da olabilir.
Toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri hakkında farkındalık ve bölgeye bağlı olarak hem erkekler hem de kadınlar için güvence eksikliği, temel insan haklarının kötüye kullanımını daha da vurgulayabilir.
İş söz konusu olduğunda, toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin gerçek veya algılanan bir kültürü, şeffaf ve yayınlanmış toplumsal cinsiyet politikalarının eksikliği, ihlal ve istismar iddiaları için uygulama ve etkili çözümler, önemli itibar zedelenmesine yol açabilir. Dolayısıyla, toplumsal cinsiyet eşitliği proaktif olarak her zaman uygulanmalıdır.
Kadın Balıkçılar Derneği
Bizi Takip Edin
Güzeltepe Mah.
Abidin Daver Sok. 7/1
Çankaya – Ankara
